Кансультацыя для выхавальнікаў дашкольнай адукацыі
У сучасных умовах, калі адбываюцца найглыбокія змены ў жыцці грамадства, адным з цэнтральных кірункаў працы з падрастаючым пакаленнем становіцца грамадзянска-патрыятычнае выхаванне. Цяпер узнікае неабходнасць вярнуцца да лепшых традыцый нашага горада, да яго векавых каранёў, да такіх паняццяў, як род, сваяцтва, Радзіма.
Тэма грамадзянска-патрыятычнага выхавання вельмі актуальная, таму мае месца быць у многіх дакументах па дашкольнай адукацыі.
Грамадзянска-патрыятычнае выхаванне – мэтанакіраваны працэс уздзеяння на асобу з мэтай фарміравання патрыятызму, як якасці, які праяўляецца ў любові да сваёй Айчыны, служэння ёй.
У дзіцячыя гады фарміруюцца асноўныя якасці чалавека, таму важна насычыць успрымальную душу дзіцяці ўзвышанымі чалавечымі каштоўнасцямі, зарадзіць цікавасць да гісторыі Беларусі. Выхаванне пачуцця патрыятызму ў дашкольнікаў - карпатлівая праца, якая павінна весціся сістэматычна, планамерна, ва ўсіх узроставых групах, розных відах дзейнасці і па розных напрамках.
Вялікае значэнне ў грамадзянска-патрыятычным выхаванні мае разнастайная дзейнасць дашкольнікаў. Быць патрыётам - не толькі ведаць і любіць сваю Радзіму, але і актыўна працаваць на яе карысць. Для гэтага педагогу важна выкарыстоўваць у рабоце розныя формы: мэтавыя прагулкі, экскурсіі, гутаркі, чытанне мастацкай літаратуры, святы, забавы і інш.
Адукацыйную дзейнасць з выхаванцамі трэба праводзіць з выкарыстаннем нагляднага матэрыялу. Выкарыстанне гульнявых прыёмаў павялічвае пазнавальную актыўнасць дзяцей, стварае эмацыйную атмасферу. Тэматычнае планаванне з'яўляецца неабходнай умовай для мэтанакіраванай працы, дазваляе ўсталёўваць лагічныя сувязі паміж рознымі звесткамі: «Наша краіна. Наш горад. Святы. Традыцыі”, “Дзень абаронцаў Айчыны”, “Мая сям'я”, “Рэспубліка Беларусь” і інш. Важна, каб дзеці ўспрымалі матэрыял, актыўна думалі. Гэтаму садзейнічаюць такія метадычныя прыёмы, як параўнанне, пытанні, індывідуальныя заданні, звароты да вопыту дзяцей, дыдактычныя гульні.
Эфектыўным сродкам з'яўляецца выкарыстанне мастацкіх матэрыялаў.
Народныя гульні адыгрываюць важную ролю ў грамадзянска-патрыятычным выхаванні. У іх адлюстроўваецца лад жыцця людзей, іх праца, побыт, нацыянальныя асновы. Народныя гульні, маючы маральную аснову, вучаць дашкольнікаў здабываць гармонію з навакольным светам.
У малодшым і сярэднім дашкольным узросце асаблівую ўвагу ўдзяляем развіццю ўяўленняў аб блізкім сацыяльным асяроддзі.
Асноўнымі метадамі грамадзянска-патрыятычнага выхавання ў малодшай групе выступаюць:
- арганізацыя жыццёвых і гульнявых сітуацый, якія даюць магчымасць асвойваць вопыт добразычлівага стаўлення да блізкіх, дарослых;
- інсцэніровак з цацкамі, якія дэманструюць узоры ўзаемаадносін у дзіцячым садзе і ў сям'і;
- назіранне за стаўленнем дарослых у дзіцячым садзе;
- карагодныя гульні, гульні-імітацыі;
- чытанне вершаў, пацешак, казак на тэму дабрыні, любові да бацькоў;
- разгляданне ілюстрацый, сюжэтных карцінак з выявай сям'і, з называннем членаў сям'і, іх дзеянняў, вылучэннем агульнага радаснага настрою;
- разгляданне сямейных фатаграфій і інш.
У сярэдняй групе залучаем дзяцей у размову аб сям'і, сямейных.
падзеях.
Пры разглядзе сямейных фатаграфій, звяртаем увагу на рысы іх падабенства з бацькамі, у сям'і ўсе клапоцяцца адзін пра аднаго.
Захапляюць дзяцей гульні на сямейныя тэмы, дзе разыгрываюцца розныя сюжэты з жыцця. Знаёмім выхаванцаў з вершамі, песенькамі, у якіх адлюстроўваюцца падзеі з жыцця сям'і, праца бацькоў. Які арганізуецца сітуацыі «добрых спраў»: у падарунак бацькам зрабіць калектыўную аплікацыю, падарыць малюнкі.
У старэйшым дашкольным узросце ў дзяцей закладваюцца асновы грамадзянскасці, развіваецца цікавасць да Радзімы на эмацыйна-пачуццёвым узроўні.
У старэйшай групе выкарыстоўваем такія метадычныя прыёмы грамадзянска-патрыятычнага выхавання:
- этычныя гутаркі аб горадзе, роднай краіне, свеце;
- экскурсіі, назіранні за дзейнасцю людзей і грамадскімі падзеямі;
- разгляданне ілюстрацый аб асаблівасцях прыроды Беларусі, розных краін;
- знаёмства з элементамі нацыянальнай культуры;
- абмеркаванне і складанне апавяданняў аб прафесіях бацькоў і гараджан.
Пры знаёмстве дашкольнікаў з гісторыяй роднага горада, даводзіцца шмат расказваць, таму пры складанні апавядання звяртаем увагу на такія моманты:
- па ходзе апавядання неабходна выкарыстоўваць наглядны матэрыял (фатаграфіі, рэпрадукцыі карцін, схемы), малюнкі мелам на дошцы;
- складаючы аповед, трэба ўключыць пытанні да дзяцей, неабходныя для актыўнай пазнавальнай дзейнасці, вучыць разважаць. У гэтым выпадку аповед выхавацеля ператвараецца з маналогу ў своеасаблівую гутарку з дзецьмі;
- распавядаючы пра нейкія гістарычныя падзеі, не варта часта ўжываць даты, т.я. у дашкольным узросце дзецям недаступная храналогія. Але, каб дзеці зразумелі, што падзеі адбываліся даўно, варта ўжываць такія выразы "гэта было вельмі-вельмі даўно", "гэта было тады, калі вашы таты і мамы былі маленькімі" і г.д.;
- мова апавядання павінна быць простай. Калі ў апавяданні сустракаюцца незнаёмыя словы, напрыклад: "князь", "палкаводзец" трэба растлумачыць іх значэнне.
У працэсе знаёмства дзяцей са славутасцямі роднага горада, расказваем аб розных архітэктурных збудаваннях, храмах. У гэтым выпадку, дастаткова вылучыць нешта галоўнае, што адрознівае той ці іншы будынак ад іншых. Цяпер да нас паступова вяртаецца нацыянальная памяць, і мы па-новаму пачынаем ставіцца да старажытных свят, традыцый, фальклору, мастацкіх промыслаў, дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва.
Шырока выкарыстоўваем усе віды фальклору (казкі, песенькі, прыказкі, прымаўкі і г.д.). У вуснай народнай творчасці як нідзе захаваліся асаблівыя рысы нацыянальнага характару, уласцівыя яму маральныя каштоўнасці, уяўленні пра дабро, прыгажосць, праўду, адвагу, працавітасць.
Вялікае месца ў далучэнні дзяцей да народнай культуры займаюць народныя святы і традыцыі, у якіх адлюстроўваюцца назапашаныя стагоддзямі найтонкія назіранні за характэрнымі асаблівасцямі пораў года, зменамі надвор'я, паводзінамі птушак, насякомых, раслін, звязаных з працай і рознымі бакамі грамадскага жыцця чалавека.
Вельмі важна азнаёміць дзяцей з народным дэкаратыўным роспісам, які можа захапіць дзяцей нацыянальным выяўленчым мастацтвам.
Метад праектаў адзін з перспектыўных метадаў, якія садзейнічаюць вырашэнню праблемы грамадзянска-патрыятычнага выхавання, развівае пазнавальную цікавасць, фарміруе навыкі супрацоўніцтва. Асноўная яго мэта - развіццё свабоднай творчай асобы дзіцяці, магчымасць адчуць сябе даследчыкам, аб'яднаць дзяцей, бацькоў. У групах мэтазгодна распрацаваць такія педагагічныя праекты як: "Мой горад", "Дзень маці" і "Дзень перамогі". Метад праектаў эфектыўны ва ўсіх узроставых групах.
Выкарыстанне інфармацыйна-камунікацыйных тэхналогій - актуальны і эфектыўны сродак для патрыятычнага выхавання дашкольнікаў. Інфармацыйна-камунікацыйныя тэхналогіі выкарыстоўваем пры разглядзе нагляднага матэрыялу, праглядзе мультымедыйных прэзентацый, мультфільмаў, праслухоўванні песень і вершаў і інш.
Выкарыстоўваючы прапанаваныя формы і метады грамадзянска-патрыятычнага выхавання, можна паказаць дзецям прыгажосць свайго роднага горада, пазнаёміць з талентам народа, навучыць дзяцей любіць свой горад і сваю краіну, і ганарыцца тым, што яны жывуць у такой цудоўнай краіне, як Беларусь.
Патрыятызм - гэта пачуццё любові да Радзімы. Духоўны, творчы патрыятызм трэба прывіваць з ранняга дзяцінства. Але падобна любому іншаму пачуццю, патрыятызм здабываецца самастойна і перажываецца індывідуальна. Ён непасрэдна звязаны з асабістай духоўнасцю чалавека, яе глыбінёй. Таму, не будучы патрыётам сам, педагог не зможа і ў дзіцяці абудзіць пачуццё кахання да Радзімы. Менавіта абудзіць, а не навязаць, бо ў аснове патрыятызму ляжыць духоўнае самавызначэнне.
разгарнуць » / « згарнуць